[Ἀπ’ τὴ Γραμματικὴ Τέχνη· ἐπιμέλεια-ἑρμηνευτικὰ σχόλια: Θεοδόσης Αγγ. Παπαδημητρόπουλος.]

Ἀνάγνωσίς ἐστι ποιημάτων ἢ συγγραμμάτων ἀ δ ι ά π τ ω τ ο ς προφορά. Ἀναγνωστέον δὲ καθ᾽ ὑπόκρισιν, κατὰ προσῳδίαν, κατὰ διαστολήν. Ἐκ μὲν γὰρ τῆς ὑποκρίσεως τὴν ἀρετήν, ἐκ δὲ τῆς προσῳδίας τὴν τέχνην, ἐκ δὲ τῆς διαστολῆς τὸν περιεχόμενον νοῦν ὁρῶμεν· ἵνα τὴν μὲν τραγῳδίαν ἡρωϊκῶς ἀναγνῶμεν, τὴν δὲ κωμῳδίαν βιωτικῶς, τὰ δὲ ἐλεγεῖα λιγυρῶς, τὸ δὲ ἔπος εὐτόνως, τὴν δὲ λυρικὴν ποίησιν ἐμμελῶς, τοὺς δὲ οἴκτους ὑφειμένως καὶ γοερῶς. Τὰ γὰρ μὴ παρὰ τὴν τούτων γινόμενα παρατήρησιν καὶ τὰς τῶν ποιητῶν ἀρετὰς καταρριπτεῖ καὶ τὰς ἕξεις τῶν ἀναγιγνωσκόντων καταγελάστους παρίστησιν.

Σχόλια:

ἀδιάπτωτος: ἄπταιστος – καθ᾽ ὑπόκρισιν: μὲ πλήρη ἐκφραστικὴ ἱκανότητα –  κατὰ προσῳδίαν: Ὅπως ἐπιβάλλει ἡ γραφὴ τῶν πνευμάτων καὶ τόνων κι ἀπαιτοῦσε ἡ τότε προφορὰ τῆς Ἑλληνικῆς. – κατὰ διαστολήν: μὲ κατάλληλες παύσεις – βιωτικῶς: κατὰ μίμησιν βίου/«νατουραλιστικά» – λιγυρῶς: μ᾽ ὀξύ, καθαρὸν ἦχο – ὑφειμένως: μὲ φωνὴ σπασμένη – Τὰ γὰρ … παρίστησιν.: Προειδοποίηση τοῦ καλοῦ γραμματικοῦ καὶ δάσκαλου τῆς γλώσσας: Ἡ κακὴ ἀνάγνωση ὑπονομεύει καί τὴν ἀξία τοῦ ποίηματος, γελοιοποιεῖ καί τοὺς τρόπους (τὶς ἔξεις) τοῦ ἀνίκανου ἀναγνώστη…