[Ἀπ' τὴ γερμανικὴ ἔκδοση Suhrkamp: Ὁ βίος τοῦ Γαλιλέι γράφτηκε τὸ 1938-9 {ἡ πρώτη μορφή του – ἡ τρίτη τελειωτικὴ τὸ 1956 ἀπ' ὅπου καὶ μεταφράζω} κατὰ τὴν ἐξορία στὴ Δανία. Οἱ ἐφημερίδες ἀνέφεραν τὴν εἴδηση τῆς σχάσης τοῦ ἀτόμου τοῦ οὐρανίου ἀπ’ τὸ φυσικὸ Otto Hahn καὶ τοὺς συνεργάτες του. Ἡ πρεμιέρα τῆς πρώτης σύνταξης, ἔγινε τὸ 1943 στὸ Θεατρικὸ Σπίτι τῆς Ζυρίχης, ἐνῶ τῆς δεύτερης στὸ Beverly Hills (Θέατρο Coronet) τὸ 1947.]
Στὶς ἐλεύθερες ὧρες μου, ποὺ ἦταν καὶ πολλές,συλλογίστηκα τὴν περίπτωσή μου καὶ σκέφτηκα πῶς θὰ τὴν ἐκτιμήσῃ ὁ κόσμος τῆς Ἐπιστήμης στὸν ὁποῖο δέν ἀνήκω πιά.
Ὁ βαμβακέμπορας δέν ἀσχολεῖται μονάχα μὲ τὴ χαμηλὴ τιμὴ ἀγορᾶς καὶ τὴν ὑψηλὴ τιμὴ πώλησης, ἀλλὰ καὶ μὲ τὴν ἀπερίσπαστη συνέχιση τοῦ ἐμπορίου..- ἡ συνέχιση τῆς Ἐπιστήμης ἀπαιτεῖ περίσσεια ἀνδρείας· εἶναι γνώση ποὺ κατακτᾶται διὰ τῆς ἀμφιβολίας κ' ἐπιτυγχάνεται πάνω ἀπ’ ὅλα, πρὸς χάριν ὅλων… ἐπιδιώκοντας νὰ ἐμφυσήσῃ ἀμφιβολία γιὰ ὅλα!
Τώρα, τὸ μεγάλο μέρος τοῦ πληθυσμοῦ τυλίγεται ἀπὸ ψεύτικη ἀντάρα δεισιδαιμονίας καὶ παλαιῶν ἀντιλήψεων λόγῳ τῶν φεουδαρχῶν, τῶν πνευματικῶν καὶ τῶν ἡγεμόνων ποὺ κρύβουν τὶς μηχανορραφίες ἀπ’ τὸ λαό τους. Ἡ ἐξαθλίωση τῶν πολλῶν εἶναι παλιὰ ὅσο τὰ βουνά, κ’ ἑρμηνεύεται ἀπ’ τὸν ἄμβωνα καὶ τὸν κλῆρο ὡς ἄφθαρτη, ὅπως τὰ βουνά! Ἡ νέα μας Τέχνη — τῆς ἀμφιβολίας! — ἔχει μαγέψει τὸ μέγα πλήθος… Πῆρε τὸ τηλεσκόπιο ἀπ’ τὰ χέρια μας καὶ τόστρεψε στοὺς βασανιστές του. Αὐτοὶ οἱ ἐγωκεντρικοὶ καὶ βίαιοι ἄνθρωποι ποὺ ἀχόρταγα χρησιμοποίησαν τοὺς καρποὺς τῆς Ἐπιστήμης, ἔνοιωσαν τὸ κρύο βλέμμα του στὴ χιλιετῆ ἀλλὰ τεχνητὴ ἐξαθλίωση ποὺ μπορεῖ νὰ παραμεριστῇ, ἂν ἐ κ ε ῖ ν ο ι παραμεριστοῦν.
Μᾶς κατάκλυσαν μ’ ἀπειλὲς κ’ ἐξαγορές -μεθόδους ἀήττητες γιὰ τὶς ἀδύναμες ψυχές. Μποροῦμε, ὅμως, ν’ ἀ ρ ν η θ ο ῦ μ ε τὸ σύνολο καὶ νὰ παραμείνουμ’ ἐπιστήμονες;.. Οἱ κινήσεις τῶν οὐρανίων σωμάτων ἔχουν γίνει περσότερο κατανοητές· ἀκόμη ὅμως ἀντιστέκονται στὸν ὑπολογισμό, ἀπ’ τοὺς λαούς, οἱ κινήσεις τῶν ἐξουσιαστῶν τους. Ὁ ἀγώνας γιὰ τὴν ὑπολογισιμότητα τ’ οὐρανοῦ κερδήθηκε μὲ τὴν ἀμφιβολία· μέσῳ τῆς π ί σ τ η ς χάνεται συνεχῶς ὁ ἀγώνας μιᾶς γυναίκας στὴ Ρώμη γιὰ γάλα…
Ἡ Ἐπιστήμη, Σάρτι, σχετίζεται καὶ μὲ τοὺς δ υ ὸ ἀγῶνες. [] Ὅταν οἱ ἐπιστήμονες, τρομαγμένοι ἀπ’ τοὺς ἐγωιστὲς πούχουν τὴν ἐξουσία, ἀρκοῦνται στὴ γνώση γιὰ τή… γνώση, τότε ἡ Ἐπιστήμη θὰ γίνῃ ἀνάπηρη κ’ οἱ καινούργιες της μηχανὲς θὰ σημαίνουν μονάχα καινούργια βάσανα… Θὰ θέλετε ν’ ἀνακαλύψετε μὲ τὸ χρόνο ὅλα ὅσα εἶναι ν’ ἀνακαλυφθοῦν, καὶ τὸ κάθε σας βῆμα θάναι μόνον ἕνα παραστράτημα μακριά ἀπ’ τὴν Ἀνθρωπότητα!.. Τὸ χάσμα ἀνάμεσα σὲ σᾶς καὶ τοὺς ὑπολοίπους θὰ γίνῃ, κάποτε, τόσο μεγάλο ποὺ ἡ κραυγὴ ἀγαλλίασης ἀπ’ τὸ στόμα σας γιὰ ὁποιαδήποτε νέα ἐπιτυχία σας, θ’ ἀπαντᾶται μὲ μιὰ καθολικὴ κραυγὴ κ α τ α σ τ ρ ο φ ῆ ς!..
[Μτφ Θεοδόσης Παπαδημητρόπουλος ἀπ' τὴ 14η εἰκόνα τοῦ ἔργου. Ἐπισυνάπτεται ἡ κινηματογραφικὴ μεταφορὰ τοῦ ἔργου ἀπ' τὸν Joseph Losey μὲ πρωταγωνιστὴ τὸν Topol.]
