Γι᾿ αὐτὸ οἱ Ρωμαῖοι, προβλέποντας τ᾿ ἀτοπήματα, πάντα τὰ προλάμβαναν καὶ δέ συγχωροῦσαν τὴ μεγέθυνσή τους ἀποφεύγοντας τὸν πόλεμο· γνωρίζανε πὼς εἶν᾿ ἀναπόφευκτος κ᾿ ἡ ἀναβολή του ὠφελεῖ μᾶλλον τὸν ἐχθρό.
Νικολὸ Μακιαβέλλι, Ὁ ἡγεμόνας, κεφ. ΙΙΙ
ἀπὸ τὴν ἑνιαία ἔκδοση: Ν. Μακιαβέλλι – Θ. Ἀγγ. Παπαδημητρόπουλος,
Ὁ ἡγεμόνας – Μακιαβέλλι, ἐκδόσεις ΘΑΠ, 2η ἔκδ. Ἀθήνα 2018, σελ. 27.
Στ’ Δημοτικοῦ, ἡλικίας 12 ἐτῶν, μάθημα Ἱστορίας· ἡ δασκάλα ἀπὸ ἀβλεψία λέει στὴν τάξη τὸ ἑξῆς: Ἡ Ὀθωμανικὴ μειονότητα τῆς Θρᾴκης. Σηκώνω τὸ χέρι: Κυρία, ὄχι Ὀθωμανική, ἀλλὰ μουσουλμανική. Ἡ πρώτη μιλάει γιὰ τοὺς Ὀθωμανοὺς Τούρκους· ἡ δεύτερη γιὰ μιὰ θρησκεία. Δέν εἶναι Τοῦρκοι οἱ μουσουλμάνοι τῆς Θρᾴκης. Σιγὴ «ἀσυρμάτου» κ’ ἔπειτα μισόλογα, καθότι μᾶλλον δέν περίμενε ἕνας δωδεκάχρονος νὰ τῆς πῇ τὸ προφανές. Ἔρχεται τὴν ἑπομένη καὶ ζητάει συγγνώμη δημοσίως στὴν τάξη κι ἀποκαθιστᾷ τὰ πράγματα. Τὸ ἐρώτημα μου πιά — 38 ἐτῶν — εἶναι τὸ ἀκόλουθο: Ἐγώ ἠμουν τὸ παιδὶ θαῦμα ἢ κάποιοι παλαιόθεν σύμβουλοι τοῦ Ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν ἔχουν ἀκόμα καὶ σήμερα τὸ «ἀκαταλόγιστο»;
Σύμβουλοι ἴδιοι — ἀνάλλαγοι! — ἀπ’ τὰ Ἴμια. Γενάρης τοῦ 1996 καὶ πρωινὴ προσευχὴ στὴ Γερμανικὴ Σχολὴ Ἀθηνῶν (ποὺ ὡλοκλήρωσαν κάποιοι δῆθεν «προλετάριοι τῆς ἀμμοβολῆς τοῦ Περάματος», «τὸ γιαπί, τὸ πηλοφόρι, τὸ μιστρί», κ’ ἐγὼ πίστευα τότε ὁ μωρὸς πὼς τὸ θεμέλιό της εἶναι ὁ Γκαῖτε κι ὁ Σίλλερ, ἐνῷ ἕτερα λειτουργοῦν). Τὸ πρωὶ συζητάω μ’ ἕνα φίλο ποὺ ὁ πατέρας του ψήφιζε ΠΑΣΟΚ ἐκσυγχρονιστικό, τὴν τότε κυβέρνηση, καὶ μετὰ στήριξε τὴ ΝΔ, καθότι «βενιζελικὸς ὡς Κρητικός»… Ὅπως ἄλλοι ψήφιζαν τότε ΝΔ κ’ ἔπειτα ἀπετέλεσαν τὸ θεμέλιο τῆς ἐξουσίας τοῦ ΣΥΡΙΖΑ. Ἀναφέρω αὐτὲς τὶς ἀλλαγὲς στὶς πολιτικὲς προτιμήσεις, γιὰ νὰ καταδείξω τὸ ἰδιοσυστασιακὰ εὐμετάβολό τους συγκριτικὰ μ’ ἄλλα ὄντως θεμελιώδη καὶ πάντοτε σχηματιστικά. Τότε, λοιπόν, μοῦ ἀνέλυε ὁ συμμαθητὴς καὶ φίλος πόσο σωστὰ ἔκανε ὁ πρωθυπουργός μας ποὺ ζήτησε (ὅπως ζήτησε) τὴ βοήθεια τοῦ «Ἀμερικανικοῦ παράγοντος».
Ἐγὼ στὰ 14 μου δέν εἶχα διαβάσει ἀκόμα Μακιαβέλλι· ὅμως, μιὰ ὑγιὴς αἴσθηση ἀξιοπρέπειας καὶ μιὰ ἀπόλυτη σύνδεση μὲ τὴν Ἑλλάδα ὡς ἔθνος, ὡς τόπο κ’ ἔπειτα ὡς κράτος (ποὺ ἀκόμα κ’ ἡ λέξη ἀγάπη εἶναι στενή γιὰ νὰ τὴν περιγράψῃ), καθιστοῦσε τὴ «μέση» μου «ἀνελαστική». Δηλαδὴ κατανοοῦσα ἐξ ἐνστίκτου τὴν ἀναβλητικὴ διάσταση τῶν Ἑλληνῶν πολιτικῶν, ἐκτὸς κάποιων ἐξαιρέσεων, καὶ τῶν σχεδιασμῶν τους· ἀντιλαμβανόμουν πὼς θὰ ξανάρθῃ ἡ ἀπειλὴ τῶν Τούρκων (λές κ’ εἶχε φύγει ποτέ…) καὶ θἆναι σφοδρότερη.
Τὸ πνεῦμα τῆς διαρκοῦς ἀναβολῆς, ἀρκεῖ νὰ ἐπιβιώνῃ τὸ καθεστωτικῆς νοοτροπίας ἑκάστοτε κόμμα, ἔφερε Ὀλυμπιακοὺς Ἀγῶνες τὸ 2004, φαραωνικὲς ἐγκαταστάσεις ποὺ σαπίζουνε τώρα, ἑπόμενες κυβερνήσεις-συνεχιστές, ἐπέκταση τῆς ἤδη τότε παρασιτικῆς συμπεριφορᾶς τῶν δῆθεν «ἐλὶτ» καὶ τοῦ κακομαθημένου «ἅι»-λαοῦ, κατάρρευση οἰκονομική, κυβιστήσεις προεξαγγελθεῖσες, ἐγνωσμένες ἀπ’ τὴν πρώτη στιγμὴ κι ἀπ’ ὅλους ἀναμενόμενες κ’ ἐπιποθούμενες ἀκόμα καὶ μὲ τὰ παρείσακτα σύμβολά τους τῶν πούρων καὶ τῶν ἀφισσῶν μουσάτων Λατινοαμερικανῶν νὰ κρέμωνται στοὺς τοίχους (γιατὶ ὅλες οἱ πολιτικὲς παρατάξεις εἶναι ἀδήριτα τῆς μοδός)..- αὐτά ἐφερε.
Ἔφερε, βεβαίως, καὶ μιὰ σχετικοποίηση ζωτικῶν συνιστωσῶν τῆς ὑπάρξεώς μας. Ἀκούω γιὰ μιὰν «ἑλληνικότητα» κι ἀπὸ δεξιοὺς ἀκόμα καὶ καθαρίζω τ’ ἀφτιά μου μὴ κ’ ἔχουν πιάσει κερὶ καὶ δέν καλακούω… Ὅταν ἡ πατρίδα, τὸ ἔθνος κ’ ἡ Ἱστορία τους μετατρέπονται σ’ ἀφηρημένη ἔννοια γερμανικῆς μορφολογικῆς κοπῆς κατὰ τ’ ἄθλια «μεταφραστικὰ δάνεια» πολλῶν ἀνελλήνιστων, διευρύνεται περισσότερο ἡ ἀναβολὴ τῶν πάντων. Ὅταν χαρακτηρίζεται ὡς «ἰδιώνυμο» σχεδὸν στὴ Μεταπολίτευση ἡ ἔκφραση τοῦ σαφοῦς: Ἕλλην καὶ κατὰ τοῦτο ἑλληνόφωνος, Ἕλλην καὶ κατὰ τοῦτο ἀναζητῶ τὴν ἱστορική μου μνήμη ὥς τὰ πινάκια τοὐλάχιστο τῆς Γραμμικῆς Β΄ τὸν 15ο αἰῶνα π.Χ., Ἕλλην καὶ κατὰ τοῦτο δέν ἔχω ἀνάγκη δυτικογενῆ δόγματα τοῦ 19ου αἰῶνος γιὰ νὰ περιγράψω τὸν πυρῆνα τῆς ὑπάρξεώς μου, ὅσο κι ἂν σπουδάζω τὶς θεωρητικὲς πηγὲς καὶ τὶς χρησιμοποιῶ λελογισμένα γιὰ τὴ διεύρυνση τοῦ δεδομένου πλούτου μου, τότε ἤδη τὰ λόγια ποὺ ἔγραψα, εἶναι πολλά· τότε σταματᾶμε τὰ λόγια καὶ ὅλοι μοχθοῦμε ἀπὸ τὸ μετερίζι μας νὰ θυμηθοῦμε καὶ ν’ ἀνανήψουμε.
Ἂν συμβῇ αὐτό, ὁ φόβος μου θὰ ὑποχωρήσῃ γιὰ τὸ μέλλον τοῦ ἔθνους, τοῦ τόπου καὶ τοῦ συναρτημένου καὶ παράγωγου κράτους· ἑνὸς κράτους πρὸς ὄφελος ὁλόκληρης τῆς χερσονήσου τοῦ Αἵμου, ἂν θυμηθοῦνε ὅλοι — ὅλοι! — στὰ βόρειά μας τί τράβαγαν μὲ τὴν τουρκιὰ ὥς ἔξω ἀπ’ τὴ Βιέννη.
