Πλάτων:
Ἡράκλεια λίθος
(Ἴων, 533d-e)
[Πρωτότυπο ἀπό: Plato on Poetry, Ion; Republic 376e-398b9; Republic 595-608b10, edited by Penelope Murray, Cambridge Greek and Latin Classics, Cambridge University Press, Cambridge, 1996, σελ.41.]
Θ ε ί α [] δύναμις ἥ σε κινεῖ,
Θ ε ί α ἡ δύναμη ποὺ σὲ κινεῖ,
ὥσπερ ἐν τῇ λίθῳ
ὅπως στὴ λίθο
ἣν Εὐριπίδης μὲν Μαγνῆτιν ὠνόμασεν,
π’ ὁ Εὐριπίδης μαγνήτη ὠνόμασε
οἱ δὲ πολλοὶ Ἡρακλείαν.
κ’ οἱ πολλοί: Ἡράκλεια.
[] Γὰρ αὕτη ἡ λίθος
Γιατι τούτ’ ἡ λίθος
οὐ μόνον αὐτοὺς τοὺς δακτυλίους
ὄχι μόνο τοὺς δακτυλίους
ἄγει τοὺς σιδηροῦς,
ἕλκει τοὺς σιδερένιους
ἀλλὰ καὶ δύναμιν
ἀλλὰ καὶ δύναμη
ἐντίθησι τοῖς δακτυλίοις
στοὺς δακτυλίους ἐνσταλάζει
ὥστ᾽ αὖ δύνασθαι ταὐτὸν τοῦτο ποιεῖν
ὥστε ἀπὸ κείνη τὴ στιγμὴ νὰ κάνουνε τὸ ἴδιο
ὅπερ ἡ λίθος:
ὅπως ἡ λίθος:
Ἄλλους ἄγειν δακτυλίους,
Ἄλλους νὰ ἕλκουνε δακτύλιους
ὥστ᾽ ἐνίοτε ὁρμαθὸς μακρὸς
ὥστε, ἐνίοτε, ἀρμαθιὰ μακριά
πάνυ σιδηρίων καὶ δακτυλίων
κατάφορτη μὲ δακτυλίους καὶ σιδεράκια
ἐξ ἀλλήλων ἤρτηται·
νὰ φτειάχνεται μὲ τό ΄ν΄ ἀπ’ τ’ ἄλλο νὰ βαστιέται·
πᾶσι δὲ τούτοις
ὅμως, ὅλων αὐτῶν
ἐξ ἐκείνης τῆς λίθου
ἀπὸ κείνη τὴ λίθο
ἡ δύναμις ἀνήρτηται…
ἡ δύναμη ἐξαρτᾶται…
Λουκρήτιος:
Γιὰ τὸ μαγνήτη
(De rerum Natura, VI, στ. 906-16.)
[Πρωτότυπο: Titi Lucreti Cari De rerum Natura, with a translation and notes by H. A. J. Munro, Cambridge University Press, Cambridge, 1864, I, σελ. 317.]
[] Agere incipiam quo foedere fiat
Θὰ καταπιαστῶ μὲ ποιόν τρόπο
naturae, lapis hic ut ferrum ducere possit,
ἡ φύση κάνει αὐτή τὴν πέτρα τὸν σίδηρο νὰ ἕλκῃ
quem Magneta vocant patrio de nomine Grai,
καὶ τηνε λέν μαγνήτη οἱ Ἕλληνες, γιατὶ προέρχεται
Magnetum quia fit patriis in finibus ortus.
ἀπό ΄να τόπο στῆς Μαγνησίας τὴ χώρα.
Hunc homines lapidem mirantur; [] c a t e n a m
Θαυμάζουνε οἱ ἄνθρωποι αὐτή τὴν πέτρα· ἁ λ υ σ ί δ α
saepe ex anellis reddit pendetibus ex se.
φτειάχνει συχνά ἀπὸ δακτυλίους ποὺ τοὺς κρεμάει πάνω της.
Quinque etenim licet interdum pluresque videre
Γιατὶ βλεπεις καμμιὰ φορὰ ἀναμετάξυ τους πέντε καὶ περσότερους
ordine demissos levibus iactarier auris,
μὲ τὴ σειρὰ νὰ σειῶνται στὸ ἐλαφρό ἀεράκι –
unus ubi ex uno dependet supter adhaerens
καθένας ἀπ’ τὸν ἄλλον νὰ κρέμετ’ ἀποκάτω
ex alioque alius lapidis vim vinclaque noscit:
κι ὁ ἕνας ἀπ’ τὸν ἄλλον τὴ δύναμη νὰ παίρνουνε τῆς πέτρας·
useque adeo permanenter vis pervolat eius!
μὲ τέτοιο ρεῦμα συνεχές, ἡ δύναμη τὰ διαπερνάει ὅλα!
[Ὁ πλατωνικός διάλογος Ἴων θὰ παρασταθῇ ὡς σύλληψη καὶ σκηνοθεσία τῆς Νάνας Παπαδάκη στὶς 15 Σεπτεμβρίου, ὥρα 18:30, στὸ Παλαιὸ Ἐλαιουργεῖο τῆς Ἐλευσίνας γιὰ τὸ φεστιβὰλ τῶν Αἰσχυλείων. Περισσότερες πληροφορίες ἐδῶ.]
