Χθὲς τὴ νύχτα, στὴ μουσικὴ παράσταση Εἰκόνες ἀπὸ μία ἔκθεση τοῦ συγκροτήματος ἤχῳ ΄ν ἠχὼ βασισμένη στ’ ὁμώνυμο συμφωνικὸ τοῦ Μουσσόρσκυ στὸ θέατρο Φοῦρνος, ξανάκουσα ὕστερ’ ἀπὸ καιρὸ τὸ θέμα τοῦ τέλους τοῦ κινηματογραφικοῦ Δόκτορα Ζιβάγκο, ὅπου ὁ στρατηγὸς Γιέφγκραφ ρωτάει τήν, μᾶλλον, ἀνηψιά του βλέποντάς την νὰ κουβαλάῃ μιὰ μπαλαλάικα:

— Τάνια, ξέρεις νὰ παίζῃς;

Κι ἀπαντάει ὁ ἀρραβωνιαστικός της:

— Ἂν ξέρῃ, λέει!.. Εἶναι καλλιτέχνις!

— Καλλιτέχνις;.. Ποιός σοῦ ΄μαθε;

— Κανείς – μoνάχη της!

— Ἆ, τότε πρόκειται γιά… χάρισμα!

Ὁ στρατηγὸς καταλαβαίνει, μὲ τὴν ὑπόκρουση τῆς σύνθεσης τοῦ Μωρὶς Ζάρρ, πὼς πράγματ’ ἡ Τάνια εἶναι κόρη τοῦ γιατροῦ καὶ ποιητῆ Γιούρι, καὶ τῆς πανέμορφης Λάρας. Τὴν ὕστατη στιγμή, ὁλόκληρος ὁ συντριπτικὸς μηχανισμὸς τῆς Σοβιετίας σκύβει κ’ ὑποκλίνεται στὴν προσωπικὴ δημιουργία τοῦ ἑνὸς ποὺ τόσο τυράννησε.

Ἐδῶ, ἡ σεβαστικὴ στάση τοῦ «κόκκινου» στρατηγοῦ δὲν ἔχει τίποτ’ ἀπ’ τὸ γελοῖο καὶ μικροπρεπὲς τῆς σοβιετικῆς νομενκλατούρας στὰ 1958, ὅταν ὁ Πάστερνακ τιμοῦνταν μὲ τὸ Νομπὲλ Λογοτεχνίας, ἐνῷ ἡ πατρίδα του τοῦ ἀπαγόρευε νὰ ἐκδώσῃ τὸ Ζιβάγκο ἐντὸς τῶν τειχῶν.

Οἱ ὄντως δημιουργοί, σὰν τὸν ἀδικοχαμένο Μαγιακόφκυ καὶ τὸν κυνηγημένο Μαγιερχόλντ, ἐκτιμοῦν πολύ περσότερo τὰ ὁράματα, προτοῦ τὰ σύρουνε στὸ βοῦρκο οἱ ἐξουσιομανεῖς κάθ’ ἐποχῆς καὶ παντός καθεστῶτος πού, ἀλίμονο, ποτέ δὲ θάναι λαϊκό…