Οὐκ ἐθέλω πλουτεῖν, οὐκ εὔχομαι· ἀλλά μοι εἴη

Οὔτε θέλω νὰ πλουτίσω, μήτε τὸ εὔχομαι· μὰ νάμαι

ζῆν ἐκ τῶν ὀλίγων μηδὲν ἔχοντα κακόν.

μὲ τὰ λίγα ζωντανός, μακριά ἀπ’ τὰ βάσανα!..

[Ἀνωνύμου. Κείμενο ἀπό: The Greek Anthology, with an english translation of W. R. Paton, William Heinemann-G. P. Putnam’s Sons, Loeb Classical Library, London-New York, 1918, τ. IV, σελ. 58.]

Ἰσορροπία χαρακτηρίζει κάθετί φυσικὸ κ’ ἡ ἔλλειψη ἰσοζυγίου προμηνύει καταστροφή…

Κι ὅμως, τὸ θεμέλιο κάθε οἰκονομικοῦ σχεδιασμοῦ στὶς ἀνθρώπινες κοινωνίες ἑδράζεται στὴν ἀρχὴ πὼς ἡ πηγὴ πλούτου ποὺ λέγεται ἄνθρωπος, εἶν’ ἀνεξάντλητη… Ὅλα κάποτε θὰ ξοδευτοῦν: μεταλλεῖα, δάση, κοιτάσματα πετρελαίου – ἡ ἡλιακὴ ἐνέργεια, ἀφότου ἐξαντληθοῦν τ’ ἀποθέματα ὑδρογόνου μές στὸν ἀστρικὸ πυρῆνα! Ἀλλὰ ἡ στοχαστικὴ ἱκανότητα τοῦ ἀνθρώπου φαίνεται νὰ μήν ἀποσώνεται. Ὁ νοῦς βρίσκει συνέχεια νέες διεξόδους μπρὸς στὰ καινούργια ἐμπόδια.

Ἡ ἐξελισσόμενη τεχνολογία καθιστᾷ ἐργασίες πρακτικῶς ἀδύνατες πρὸ μερικῶν ἐτῶν, ζητήματα ρουτίνας. Πράξεις ἐπὶ πράξεων, ποὺ τὸν προηγούμενο αἰῶνα ἀπαιτοῦσαν χρόνο δυσθεώρητο κ’ ἱκανοὺς λύτες, ἐκτελοῦνται τώρα σ’ ἐλάχιστα δευτερόλεπτα. Οἱ ὑπολογισμοὶ τῆς Ἀστρονομίας, τῆς μητέρας τῶν Ἐπιστημῶν π’ ἀπασχόλησε πρωτοπόρους ἀπ’ τοὺς Αἰγύπτιους καὶ τοὺς Βαβυλώνιους ὥς τοὺς σύγχρονους θεωρητικοὺς τῶν Δυναμικῶν Συστημάτων, ἀντιμετωπίζονται πλέον μὲ τὴ βοήθεια προγραμματιστικῶν βιβλιοθηκῶν σ’ ἕναν κοινὸ προσωπικὸ ὑπολογιστή.

Ἡ παντοκρατορία τοῦ νοῦ βεβαιώνεται ἀπ’ τὸ ἠλεκτρονικό του ὑποκατάστατο, καθὼς ἐκεῖνο  δ ι κ έ ς  του κατάλληλα δοσμένες ἐντολὲς ἀκολουθεῖ. Ἕνας «ἰμπεριαλισμός» τοῦ πνεύματος ἀρθρώνεται πλάι στὸν ἕτερο χυδαιότατο τῆς ὕλης!..

Πόσο βολικὰ θάτανε, ἂν τοῦτες οἱ κραυγὲς ἐπιστημονικῆς καὶ τεχνολογικῆς ἡδονῆς κρύβαν ἔστω καὶ μιάν οὐγγιὰ ἀλήθειας!..

Τρομερή προβάλλ’ ἡ ἁπλῆ σύλληψη ὅτι τὸ πνεῦμα ἀποτελεῖ κ’ ἐκεῖνο κομμάτι τοῦ Κόσμου κ’ ὑπόκειται σὲ νόμους ἀδήριτους ποὺ τὸ δυναστεύουν τυρρανικὰ ὅπως τὴ σάρκα…

Ἂν ὅμως ξεχάσῃ τὸ συμφυῆ του ἐπεκτατισμό —ἄλλωστε  ζ ω ὴ  κ’ ἐκεῖνο—, θ’ ἀντιληφθῇ πὼς ἡ  ζ υ γ α ρ ι ὰ  διευθύνει τὴ λειτουργία του· ὄντας πεπερασμένο μετέχει τοῦ ἀπείρου – ὅπως τὸ πεπερασμένο σῶμα κινεῖται στὸν ἄπειρο χωρόχρονο.

Τὰ πάμπολλα ἐρωτήματα ποὺ ἀνακύπτουν ἐκ τῆς προόδου σὲ ποικίλα πεδία (ἀπ’ τὴ Γενετικὴ καὶ τὴν Σύγχρονη Οἰκολογία ὥς τὴν Τεχνητὴ Νοημοσύνη), βασανίζουν καὶ βαραίνουν,.. κάμπτουν καὶ περιστέλλουν. Ἡ ἐξέλιξη ἀπαιτεῖ ὡς ἀντιστάθμισμα τὴν ὅλο καὶ βαθύτερη συνειδητότητα – πῶς θὰ τὴν πλησιάσῃ ἡ νόηση, αἴνιγμα δυσκολώτερο ἀπ’ ὅσα ἔχει ὥς τώρα λύσει…